Nieuws

Lees het hele artikel van Schelte Beltman

Penta Nova heeft enkele nieuwe modules voor je ontwikkeld, die aan zullen sluiten bij je dagelijkse praktijk als schoolleider.

Bijvoorbeeld de module Goed schoolleiderschap. Deze module gaat over wie je bent als professional en over wie je wilt zijn. Over de keuzes die je maakt en de effecten daarvan: op jezelf, en op de praktijk waarin je werkzaam bent. We werken gezamenlijk aan drie ontwikkelingsgebieden: de persoon achter de schoolleider: wie ben ik?; jouw visie en ambitie: wat wil ik?; en leiderschapsvaardigheden: wat kan ik en wat doe ik?

Een andere nieuwe module is Anders organiseren. Zou je voor je school een ander concept willen? Hoe krijg je je formatie rond en welke keuzes maak je daarin? Allemaal vragen waar je elke dag mee te maken hebt. Leer anders organiseren en anders denken en leer hoe je je team daarin meeneemt.

Je school is altijd in beweging. Vanwege de ontwikkeling van het onderwijs, en natuurlijk vraagt de dagelijkse gang van zaken ook veel. Zo nu en dan wordt deze beweging fors verstoord door crises en calamiteiten waarbij de veiligheid van kinderen en/of personeel in het geding is. Dit doet een stevig beroep op jou als schoolleider, want je bent regisseur en strateeg in het herstellen en bevorderen van de sociale veiligheid op de school.

In de module Effectief omgaan met incidenten en crisis leer je meer handen en voeten geven aan het motto Veiligheid voorop! Je leert nog vaardiger te worden in het hanteren van de spanning en dynamiek die zich voordoen in de school bij onveilige situaties en calamiteiten op het niveau van klassen, het team, gezinnen en op bovenschools niveau.

Strategisch leiderschap is een term die je regelmatig hoort. Er zijn veel maatschappelijke ontwikkelingen gaande die relevant zijn voor het onderwijs en voor schoolleiders. En hoe ga jij daar als schoolleider strategisch mee om? In deze module verkennen we met elkaar hoe jij als leidinggevende strategische keuzes kunnen maken en hoe je daarbij de verschillende sturingsdomeinen elkaar kunt laten versterken. Je krijgt handvatten aangeboden om vanuit hogere orde denken beslissingen te nemen. Daarbij leer je onder andere gebruik te maken van scenario’s.

En natuurlijk hebben we onze andere modules ook nog: Leidinggeven aan een IKC, Leidinggeven aan toekomstgericht onderwijs, Leidinggeven aan de school als gemeenschap, en Kennis- en kwaliteitsontwikkeling. Kijk voor meer informatie, inschrijven en de lesdata op onze website.

Alle modules kunnen ook in company door ons worden verzorgd. Daarbij kunnen jij en je collega’s enkele thema’s combineren zodat je voor je herregistratie voor meerdere thema’s tegelijk een certificaat kunt halen. Neem contact op als je meer wilt weten of als je een oriënterend gesprek wilt voeren.

En mocht je vinden dat je weinig tijd hebt om een module te volgen? Neem dan ook contact met ons op. We denken graag met je mee over andere mogelijkheden, zodat je toch kunt werken aan je herregistratie.

In totaal kan een schoolleider in het basisonderwijs maximaal € 47.040 aanvragen. Zie de link voor meer informatie. https://www.dus-i.nl/subsidies/schoolleiderstegemoetkoming

De MEL is een professionele HBO master en heeft al een aantal jaren het predicaat TOP-opleiding in de Keuzegids Masters. 

Een professionele master is uitermate geschikt om de verbinding te maken tussen de opleiding en de werkomgeving van de schoolleider.

Lees hier meer over onze Master Educational Leadership

Anders Organiseren (thema Leidinggeven aan toekomstgericht onderwijs)
Veel scholen hebben de wens om hun onderwijs authentiek en ervaringsgerichter te maken. Maar hoe doe je dat? Wat heeft ons onderwijs in de toekomst nodig en hoe organiseer je dat als schoolleider samen met je team? Ga hiermee aan de slag in onze nieuwe module Anders organiseren: met behulp van andere denkwijzen en tools leer je je andere denkwijzen eigen maken én hoe je je team erin begeleidt.

Strategisch leiderschap (thema Regie en strategie)
Strategische keuzes worden voor de schoolleider steeds belangrijker. Maar hoe maak je zulke keuzes in goede afweging en hoe maak je daarbij gebruik van de verschillende sturingsdomeinen? In de module Strategisch leiderschap ga je aan de slag met jouw strategisch denken en handelen. Je krijgt handvatten om vanuit ‘hogere orde denken’ beslissingen te nemen zodat je kunt blijven aansluiten bij relevante maatschappelijke ontwikkelingen.

Effectief omgaan met incidenten en crises (inzetbaar als Wildcard)
Een school is als organisatie altijd in beweging. Deze beweging wordt soms verstoord door crises en calamiteiten. Allemaal incidenten die een beroep doen op de schoolleider als regisseur en strateeg in het herstellen en bevorderen van de sociale veiligheid in de schol. In de module Effectief omgaan met incidenten en crises ga je aan de slag met je persoonlijk handelen en leidinggeven aan dergelijke situaties.

Queeste naar goed schoolleiderschap (thema Persoonlijk leiderschap)
Persoonlijke professionele ontwikkeling is het onderwerp dat centraal staat in de module Persoonlijk leiderschap: Queeste naar goed schoolleiderschap. Onderwerpen die aanbod komen zijn bijvoorbeeld wie ben je als professional, wie wil je zijn, wat kun je en wat doe je.

Kijk vanaf 1 mei voor meer info over aanmelden, data, leslocatie, tijden en kosten op https://www.pentanova.nl/opleidingen/herregistratie-schoolleider

Penta Nova biedt alle modules aan via open inschrijving èn in company. Bij in company kunnen we in overleg ook een combinatie van enkele modules verzorgen.

Vier van deze sessies werden verzorgd door de afstuderende masterstudenten, de overige sessies door onderzoekers uit Nederland en Vlaanderen. De onderwerpen varieerden van Zelfsturing en autonomie in het onderwijs tot Ontwikkelen van een schoolbrede visie en van Professionele dilemma’s van bestuurlijk leiders tot Collega’s betrekken bij onderzoek in de school.

In de avond ging het feestje in een iets kleinere groep nog door en mochten elf masterstudenten hun getuigschrift Master of Arts in ontvangst nemen.

‘We zijn best een beetje trots op ons schooltje,’ zei Tjamme, terwijl hij met een weidse armbeweging de aula liet zien, waar in torens van vier op z’n minst zestig stoelen stonden opgestapeld. Zijn gebaar suggereerde dat we ons in een kathedraal bevonden. ‘Mooie ruimte, hè,’ deelde Tjamme mee en liep ferm door naar de gang die naar het paradepaardje van de school leidde. ‘Deze mediatheek is voor alle kinderen, ook voor de kleuters. Gefinancierd door Coca-Cola trouwens.’ Ik keek rond en zag dat op de ongeveer twintig laptops het logo van de frisdrankgigant bij wijze van screensaver als een vis over het scherm zwom. Naast de laptops lagen netjes twintig Coca-Cola-muismatjes.

Even later zaten we op zijn kamer. ‘Ik heb twee leervragen,’ zei hij. Hij deed zijn laptop open en las op toon voor: ‘Eén: Leren doe je samen, zeg ik wel eens. Hoe kan ik dat stimuleren? En twee: Ik wil dat kinderen autonome burgers worden. Hoe geef ik daar leiding aan?’ Hij keek me aan met een blik die verried dat hij erg trots op z’n vragen was.

Ik besloot alle coachingsprincipes overboord te zetten. ‘Nou Tjamme, het antwoord op vraag 1 is: mieter al die stoelen uit je aula en maak daar een leeromgeving van waar leerlingen elkaar kunnen ontmoeten. En wat vraag 2 betreft, verbreek alle banden met multinationals.’ Tjamme keek me strak aan en deed langzaam zijn laptop dicht.

Toen we afscheid namen, zei hij bij de deur: ‘Wat het vervolg betreft, ik mail je nog wel.’

Het mailtje is nooit gekomen. Zelfs niet met de bijgestelde leervraag: Wil je me helpen om mij te ontdekken aan incongruent leiderschap?

Enigzins formeel
Voorafgaand aan de reis werd een literatuurstudie uitgevoerd naar de mogelijke bestemmingen om antwoord te vinden op de vraag: “Hoe geeft men leiding aan innovaties in het onderwijs?”. Denemarken bleek de ideale kandidaat met Kopenhagen als meest kansrijke gebied. De studenten (allen schoolleiders in het VO/PO/MBO) organiseerden alles zelf: vliegtickets, contacten leggen, programma samenstellen, culturele uitstapjes (verplicht onderdeel), slaapplaatsen, avondeten, verslagleggen, reflectie, kennisdeling en verdere literatuurstudie. De groep van 15 studenten en één begeleidende docent heeft het volgende bezocht:

• 7 scholen
• 1 universiteit
• 1 lerarenopleiding
• 1 vakbond
• 1 ministerie (onderwijs)
• 1 escaperoom
• 1 puzzeltocht
• 3 musea
• 3 gezamenlijke reflectiemomenten

Behalve de inhoud van de studiereis (leidinggeven in het onderwijs) was er ook een belangrijk sociale component. Als groep optrekken, de taken verdelen, elkaar aanvullen, elkaar corrigeren en overzicht houden zijn ook nadrukkelijk deel geweest van het leerproces. Tijdens de reis is voor de groep duidelijk geworden wat collectief leren écht inhoudt.

Bijgevoegde foto 1: bijeenkomst universiteit met Prof Lars Qvortrup (leiderschap onderwijs)

Informeel

Op pad gaan met 15 leiders valt niet mee… In Kopenhagen onderzoek doen naar leiderschap in het Deense onderwijs ook niet. Maar wanneer je met elkaar de schouders eronder zet, wanneer je verschillende talenten goed benut en wanneer je met elkaar duidelijke afspraken maakt, dan lukt bijna alles! Iedereen kan namelijk wel iets en met elkaar sta je sterker! Deze principes lijken misschien clichés maar wij hebben ze voor onze ogen werkelijkheid zien worden.

De week waarin de groep MEL 17-18 Utrecht op reis ging, 18-2 t/m 23-2, ligt alweer enkele weken achter ons. Nu rest nog het verslag. De redactiecommissie heeft daar een flinke kluif aan. Gelukkig is daar alle vertrouwen in omdat zij ook al voor een doortimmerd voorbereidingsplan en een bejubelde literatuurstudie hebben verwoord.

In de voorbereiding, tijdens de reis zelf, en ook in de afronding is door ons (de studenten) geleerd wat écht collectief leren is. Het is erg mooi om te zien hoe ieder zijn aandeel neemt en we tot een gezamenlijk product komen. En niet alleen de inhoud speelde een rol maar net zo belangrijk het groepsproces. Daarom was de keuze om op dag 1 een escaperoom aan te doen een belangrijke strategische overweging van de commissie ‘cultuur en groep’. Zelfs over de teamindeling was nagedacht. Praktische zaken als vlucht, openbaar vervoer, hotel, avondeten en financiën werd door verschillende mensen opgepakt. Wat dat betreft was ook snel duidelijk wie waarvoor verantwoordelijk voor was. Veelal twee personen op een post. Nadelige bijkomstigheid is wel de grote hoeveelheid sub-app-groepen waar je dan in terecht komt.

Het inrichten van het programma werd overgelaten aan de reisleiding, welke op hun beurt weer het leggen van contacten hadden uitbesteed. Met tomeloze inzet en een vleugje geluk werd het mogelijk om zeven scholen, één universiteit, één lerarenopleiding, één vakbond, één ministerie, en drie reflectiemomenten te bezoeken. Uiteraard dit alles goed verdeeld onder de deelnemers, welke elk een specifiek deel van het onderzoek voor hun rekening namen.

Het was gewoon een succes, anders kan ik het niet noemen.

Arjan Helder

Student Penta Nova MEL

Namens groep MEL 1718 Utrecht

Voordat ik aan het onderzoeken sloeg, had ik een gesprek met Henk-Jan en een docent uit de gewraakte afdeling. Willemien heette ze; ze gaf wiskunde en drama. ‘Wat is de onderzoeksvraag nu precies?’ vroeg ik. Henk-Jan nam onmiddellijk het woord. ‘Ja, we willen als MT weten of onze interventie effect heeft gehad.’

‘Welke interventie?’ vroeg Willemien. ‘Nou, gewoon die beleidsnotitie!’ Willemien ging verzitten en vervolgde vriendelijk: ‘Ja prima, maar wat is jullie interventie geweest?’ Óf ze wist het antwoord echt niet, óf ze beheerste haar vak drama tot in de finesses.

Henk-Jan werd wat korzelig. ‘Die staan in het document!’ Hij pakte het uit een la en legde het tussen ons in. ‘In deze nota staat precies wat docenten moeten doen om leerlingen actiever in de les te laten zijn. Ik wil gewoon weten of de docenten er iets mee gedaan hebben!’

‘O, nu snap ik het,’ zei Willemien en bladerde door de 12 pagina’s tellende MT-notitie. ‘En wie heeft dit stuk opgesteld?’ wilde Willemien weten, terwijl ze quasi-geïnteresseerd de staafdiagram op pagina 7 bekeek. ‘Ik!’ zei Henk-Jan met onverholen trots en irritatie tegelijk, ‘het was mijn afstudeeropdracht. En het MT heeft het zonder één wijziging overgenomen.’ Willemien legde de notitie terug op tafel. Voor het eerst las ik de titel bewust: De leerling als eigenaar van het leerproces.

Ik durfde de onvermijdelijke vervolgvraag niet te stellen. Willemien wel: ‘En heb je ons als docenten, de eigenaren van het probleem zeg maar, er nog bij betrokken?’ Henk-Jan deed z’n mond open om iets te zeggen, maar er kwam geen geluid uit. Toen ging de bel. ‘Sorry,’ zei hij ‘ik moet weg. Ik heb een afspraak.’ Hij stond op en verliet de kamer. Saved by the bell.

In de Keuzegids Masters 2019 heeft Penta Nova, een samenwerkingsverband van zes hogescholen, een toppositie in de categorie 'Hbo Onderwijsmanagement'.

De opleiding onderscheidt zich met name door de hoge kwaliteit op de onderdelen Programma, Toetsing, Wetenschappelijke vorming, Praktijkgerichtheid van het programma, Studeerbaarheid en Begeleiding.

In het advies van de Keuzegids wordt de MEL een aanrader genoemd!

Het oordeel van de Keuzegids is gebaseerd op het expertoordeel (accreditatiebesluit van de NVAO) en het oordeel van studenten, dat is ontleend aan de jaarlijkse Nationale Studentenenquête.

De samenwerkende hogescholen van Penta Nova (www.pentanova.nl) zijn Marnix Academie, Hogeschool Inholland, Hogeschool Viaa, Driestar Educatief, Christelijke hogeschool Ede en Hogeschool Leiden.

De Keuzegids HBO 2019 wordt uitgegeven door het Centrum Hoger Onderwijs Informatie (CHOI). Zie voor meer informatie www.keuzegids.nl

Meer weten over onze master? Kom naar de voorlichting!

Vervolgens gingen de schoolleiders uiteen om in rondetafelgesprekken te sparren over een aantal voorbeelden van dilemma’s waarmee schoolleiders te maken kunnen krijgen. De vraag daarbij was telkens welke afwegingen je maakt als schoolleider en welke waarden je daarmee uitdraagt. Het lectoraat van Penta Nova zal de uitkomsten van de gesprekken gebruiken als input voor het onderzoek naar waardegericht leiderschap.

Na de lunch hield dr. Louise Stoll van het Institute of Education in Londen een lezing over professional learning communities and learning networks. Zij lichtte toe wat voor leiderschap nodig is om te faciliteren dat je school zich blijft ontwikkelen als een lerende organisatie.

Het laatste programma onderdeel was een forumdiscussie aan de hand van een drietal stellingen over catalysatoren in de school onder leiding van de nieuwe lector van Penta Nova, Inge Andersen.